۹.۴.۸۹

باسێک له‌ سه‌ر شێعر و ژیانی "سافۆ" ژنه‌ شاعیری که‌ونارا

ئه‌و شاعیره‌ی به‌ خراپه‌ی خۆیدا هه‌ڵده‌کوت


وه‌رگێڕ:
له‌یلا ساڵحی



"سافۆ" له‌ شاعیرانی یوونانی چاخی حه‌وته‌می به‌ر له‌ زایین بوو که‌ له‌ سه‌رده‌می که‌ونارا دا به‌ ناوی مه‌زنترین شاعیری شێعری ئه‌ویندارنه‌ له‌قه‌ڵه‌م دراوه‌.ئه‌و هه‌وه‌ڵ ژنێک بوو که‌ له‌ په‌نا هه‌ستی تاکه‌که‌سی خۆیه‌وه‌،تایبه‌تی ترین هه‌سته‌کانی ژنانه‌ی له‌ شێعردا ده‌رده‌بڕی.شێعره‌کانی شوێنێکی کاریگه‌ریان له‌سه‌ر هاوچاخه‌کانی دانا.هه‌ر به‌ زیندی سه‌ری نه‌ ته‌نیا له‌ شاری شوێنه‌زای خۆی،به‌ڵکوو له‌ شوێنه‌ دووره‌ده‌سته‌کانیش به‌رهه‌مه‌کانی ده‌خوێندرانه‌وه‌ و سه‌رنجی هۆگرانی شێعریان بۆ لای خۆیان راده‌کێشا.به‌ بڕوای "ئه‌فلاتوون"ئه‌و ده‌یه‌مین خاتووخوای هونه‌ره‌."کاتولووس"وه‌ک "سافۆی پیاو"ناوی دێنێ و شێخێکی ئاسووری به‌ ناوی"تاتیانووس"وه‌ک "سۆزانی،شێتی ئه‌وین و ئه‌و که‌سه‌ی به‌ خراپه‌ی خۆی دا هه‌ڵده‌ڵێ"ناوی ده‌با.زیاترین ده‌نگۆ له‌مه‌ڕ ئه‌ودا،باسی هۆگری ئه‌وه‌ به‌ هاوجسن خوازی،که‌ تاقمێک له‌ نووسه‌ران ئاماژه‌یان پێکردووه‌."سافۆ" له‌ شێعره‌کانی دا ستایشی ئه‌وینی نێوان ژنان ده‌کا.تایبه‌تمه‌ندی سه‌ره‌کی نووسراوه‌کانی ،بوێری و ده‌ربڕینی رووتی هه‌ستی ژنانه‌یه‌،ئه‌ویش چه‌ندین سه‌ده‌ به‌ر له‌ ئێستا،به‌ شێوه‌یه‌ک که‌ ئه‌مڕۆکه‌ش و ته‌نانه‌ت له‌ داهاتووش دا ئه‌و بابه‌تانه‌ نوێ و بوێرانه‌ ده‌نوێنن.

چه‌پکه‌شێعرێکی "سافۆ"


وه‌رگێڕانی:
له‌یلا ساڵحی

1
خۆشم ده‌وێ
هه‌ر شتێک منی خۆش بوێ.
من پێم وایه‌
ئه‌وین
به‌شێکی له‌ هه‌تاو پێ بڕاوه‌.
2
هۆ وشه‌کان
ئه‌گه‌ر ئێوه‌ش هێزوگوڕێکتان تێدابێ
زمانی من نه‌مرتان ده‌کا.
3
به‌یان
گوڵێکی تاوسی زێڕین بوو
به‌ ده‌م ئاسۆگ و ده‌ریاوه‌.

گه‌ڕان له‌م ماڵۆچکه‌دا